Khi chúng ta mới tiếp xúc với lập trình cũng sẽ đặt ra câu hỏi: Lập trình là gì? Nên chọn ngôn ngữ nào để bắt đầu lập trình? Hãy cùng mình tìm hiểu về ngôn ngữ lập trình và TOP những ngôn ngữ đang HOT hiện nay qua bài viết này nhé.
Bạn đang xem: Các ngôn ngữ lập trình phổ biến
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình(programming language) là hệ thống các quy tắc mà cả con người và các thiết bị đó đều hiểu được, để người lập trình viết ra phần mềm hay các hướng dẫn sao cho máy tính hiểu và thực hiện được. Với từng bộ quy tắc khác nhau thì được gọi là ngôn ngữ LT khác nhau.
Ngôn ngữ lập trình khác với ngôn ngữ tự nhiên là ngôn ngữ tự nhiên chỉ để giao tiếp truyền đặt giữa con người với con người. Trong khi ngôn ngữ lập trình cũng cho phép con người truyền đạt các hướng dẫn cho máy móc.
Phân loại ngôn ngữ lập trình
Các ngôn ngữ LT có thể chia thành một số mô hình dưới đây. Mỗi ngôn ngữ có thể thuộc nhiều loại khác nhau.
Ngôn ngữ Bậc cao (High-level) – Ngôn ngữ Bậc thấp (Low-level)Lập trình Khai báo (Declarative) – Lập trình Mệnh lệnh (Imperative) – Lập trình Thủ tục (Procedural)Lập trình Đa năng (General-purpose) – Lập trình Chuyên biệt (Domain-specific)Lập trình Hướng đối tượng (Object-oriented) – Lập trình Đồng thời (Concurrent)Ngôn ngữ Dòng lệnh (Command) – Ngôn ngữ Biên dịch (Compiled) – Ngôn ngữ Thông dịchCòn rất nhiều cách phân loại ngôn ngữ lập trình. Mình chỉ liệt kê những mô hình phổ biến và nổi bật nhất hiện nay.
Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình
Ngôn ngữ lập trình có ứng dụng rất lớn trong rất nhiều ngành nghề, đặc biệt là các ngành khoa học và trong thực tế cuộc sống. Trong thời kì 4.0 ngôn ngữ lập trình có vai trò ứng dụng quan trọng hơn nữa:
Lập trình ứng dụng thiết bị di động Android, iOS, giúp tạo ra các ứng dụng với các tính năng và công dụng phù hợp, giúp phục vụ tốt cho nhu cầu người dùng.Nhờ ngôn ngữ lập trình để thiết kế website các loại như: thiết kế website tin tức, thiết kế website bán hàng, thiết kế website giới thiệu, website làm mmo..Tạo ra các ứng dụng quản lý quán cà phê, phòng trọ, gửi xe…
Có bao nhiêu ngôn ngữ lập trình
Hiện nay, đã có rất nhiều ngôn ngữ lập trình trên thế giới. Với tốc độ phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ thông tin thì mỗi năm có tới hàng chục ngôn ngữ ra đời.
Theo như thông tin được thống kê của Wiki thì có tới hơn 700 ngôn ngữ LT. Tuy nhiên, sẽ tiếp tục có những ngôn ngữ LT mới ra đời hàng năm. Do đó quá khó để có được một con số chính xác.
Vì sao cần nhiều ngôn ngữ lập trình?
Câu trả lời ngắn gọn là chúng ta không cần quá nhiều ngôn ngữ để hoàn thành công việc, một dự án, ứng dụng, nhưng chúng ta muốn có chúng.
Mỗi một ngôn ngữ LT đều có những thể mạnh riêng, đáp ứng cho một mảng nhất định, giúp hiệu suất tốt nhất chứ không thể hoàn thiện được tất cả mọi thứ. Đó là lý do cơ bản nhất để giúp bạn hiểu vì sao cần phải có nhiều ngôn ngữ LT khác nhau.
Các ngôn ngữ khác nhau cho những công việc không giống nhau
Ngôn ngữ lập trình là công cụ và cần chọn các công cụ khác nhau cho các công việc khác nhau.
Ví dụ:
Java và C ++ thường được sử dụng cho những ứng dụng giao dịch tài chính.JavaScript và Ruby là 2 ngôn ngữ rất tuyệt vời để xây dựng các trang web.Python và ngôn ngữ R là công cụ được lựa chọn để phát triển ứng dụng phân tích thống kê.Mỗi lập trình viên có sở thích về ngôn ngữ khác nhau
Một ngôn ngữ lập trình là một công cụ để con người thể hiện ý tưởng của mình. Mỗi người sẽ có những nhận định khác nhau về một ngôn ngữ LT cũng như quyết định theo học ngôn ngữ lập trình nào phù hợp.
Đa dạng ngôn ngữ giúp phát huy sức mạnh tổng thể
Chúng ta có nhiều những ngôn ngữ lập trình vì có rất nhiều công việc khác nhau cần làm, mỗi ngôn ngữ có thế mạnh riêng và nhiều người khác nhau thực hiện các công việc đó. Sự đa dạng này sẽ làm cho các sản phẩm lập trình thêm thú vị – và các công ty thú vị, và sự nghiệp thú vị.
Để học một ngôn ngữ lập trình mất bao lâu?
Để thành thạo một cái gì đó chúng ta cần phải bỏ ra một thời gian nhất định. Và kể cả việc học lập trình cũng không nằm ngoài quy luật đó.
Theo thống kê, với một ngôn ngữ lập trình bạn thực sự có thể tìm hiểu, học nó trong vòng một vài tháng. Với lượng thời gian vài tháng đó bạn đã làm ra những sản phẩm từ ngôn ngữ lập trình bạn theo học. Hiện nay, bạn có thể thấy rằng có rất nhiều khóa học về ngôn ngữ lập trình online hộ trợ bạn tốt hơn. Hoặc bạn có thể theo học nó tại một nơi uy tín. Mình nghĩ rằng bạn có thể học được ngôn ngữ đó trong vòng vài tháng.
Top những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay
1. Python
Python là một ngôn ngữ lập trình bậc cao do Guido van Rossum phát triển vào năm 1991.
Đây là ngôn ngữ dễ tiếp cận đối với người dùng, các cú pháp đều rõ ràng, đơn giản và trực quan.
Ưu điểm của Python là dễ đọc, dễ học và dễ nhớ, cấu trúc rõ ràng, dễ tiếp cận cho người mới học lập trình. Cấu trúc của Python còn cho phép người lập trình viết code với số lần gõ phím tối thiểu. Ngoài ra, Python cũng nổi tiếng về sự chặt chẽ – nhanh – mạnh và có ở mọi hệ điều hành.
Những điểm nổi trội của ngôn ngữ PythonPython có năng suất cao, ngôn ngữ đơn giản, gần gũi nhưng lại vô cùng mạnh mẽ vì vậy Python đã ảnh hưởng lớn đến các ngôn ngữ hiện đại như Go, Julia.Python có thể tích hợp tốt với C / C++ và có thể giảm tải hoàn toàn các tác vụ nặng của CPU sang C / C ++. Ngôn ngữ Python cung cấp một bộ công cụ mạnh mẽ cho Toán học, Thống kê và Khoa học tính toán với nhiều những thư viện khác nhau như Pandas, SciPy, NumPy, Scikit-Learn. Trong các ngành công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, Machine Learning, Deep Learning… Python luôn là lựa chọn hàng đầu.Python có một cộng đồng và hỗ trợ rất tích cực. Bạn luôn có thể tìm thấy đủ các thư viện và khung Python, bất kể bạn đang làm việc trên Ứng dụng doanh nghiệp, Khoa học dữ liệu hay Trí tuệ nhân tạo.Các trường hợp sử dụng chính:Khoa học dữ liệu.Phân tích dữ liệu.Trí tuệ nhân tạo, học sâu.Ứng dụng doanh nghiệp.Phát triển web.2. JavaScript
Theo một khảo sát của Stack Overflow – thì JavaScript là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến nhất trong những năm vừa qua. Số lượng lập trình viên sử dụng nó tính riêng trong năm 2019 rơi vào khoảng 67.8% trong tổng số người được hỏi.
JavaScript trở thành ngôn ngữ lập trình được yêu thích nhất là bởi nó thân thiện đối với hầu hết các trình duyệt web và những cú pháp linh hoạt của nó. Tuy là ngôn ngữ dành cho Front-End nhưng nó vẫn được sử dụng cho Back-End thông qua Node.js.
JavaScript còn giúp tăng độ mượt mà cho người sử dụng khi tương tác trên trang Web. Hơn thế nữa, những cơ hội việc làm dành cho những lập trình viên ngôn ngữ này cũng rất lớn và ngày càng đươc mở rộng hơn nữa.
Xem thêm: Top 30 Phim Học Đường Tuổi Thanh Xuân Hàn Quốc Hay Nhất Mọi Thời Đại
Một số đặc điểm nổi trội của JavaScript:Có thể biên dịch bằng HTML.Có thể được sử dụng để kiểm tra input và giảm thiểu việc kiểm tra thủ công khi truy xuất qua database.Dễ học hơn, nhanh hơn và nhẹ hơn các ngôn ngữ lập trình khác. Được dùng rộng rãi cho các trang web hiện nay (phía người dùng) cũng như phía máy chủ (với Nodejs).Lỗi dễ phát hiện hơn và vì vậy mà dễ sửa hơn.JavaScript là ngôn ngữ hàng đầu trong lập trình web và trình duyệt. Ngày nay, phát triển Web bị chi phối nhiều bởi các framework phát triển dựa trên JavaScript như React, Vue.js, Angular.Nhờ Node.js, JavaScript có thể lập trình hướng sự kiện. JavaScript, Node.js chạy trên hầu hết trên các nền tảng.3. Java
Java là một một ngôn ngữ lập trình hiện đại, bậc cao, tính hướng đối tượng oop, bảo mật và mạnh mẽ. và là một Platform. Ngôn ngữ lập trình Java ban đầu được phát triển bởi Sun Microsystems do James Gosling phát hành vào năm 1995.
Lý do lựa chọn Java chính là vì khẩu hiệu nổi bật của nó: “Viết một lần, chạy mọi nơi”. Chỉ cần là được cài đặt Java Runtime Environment Java là nó có thể hoạt động ở trên tất cả các thiết bị và hệ điều hành. Năm 2019, theo một khảo sát của THOBE thì ngôn ngữ này chiếm 16.884 lượt bình chọn và đã lọt top ngôn ngữ lập trình đáng học nhất .
Với số lượng đông đảo là cộng đồng tín đồ của ngôn ngữ lập trình này sẽ có thể giúp bạn học tập và làm việc tốt hơn. Những cơ hội nghề nghiệp, sự phát triển dành cho lập trình viên Java là vô cùng tiềm năng và phong phú. Các công ty công nghệ sẵn sàng chi trả một khoản lương lớn dành cho vị trí này.
Ngôn ngữ Java đã được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ví dụ:
Desktop App như acrobat reader, media player, antivirus, …Web App như irctc.co.in, javatpoint.com, …Enterprise App như các ứng dụng về xử lý nghiệp vụ ngân hàng, …Thiết bị Mobile như các ứng dụng Android.Hệ thống nhúngSmart CardRobotGame App
4. C/C++
C ra đời từ cuối những năm 1970, sự ra đời của nó đã đóng góp vô cùng mạnh mẽ cho lĩnh vực lập trình toàn thế giới.C cũng chính là sự bắt đầu cho việc ra đời của nhiều loại ngôn ngữ khác như Java, C#, Objective – C. Thậm chí hiện nay, mỗi khi xây dựng một ứng dụng high-performance thì C vẫn là ưu tiên hàng đầu.
C++ là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được phát triển dựa trên C. Ngôn ngữ C++ là một ngôn ngữ lập trình cấp trung. Bởi nó có những tính chất của cả các ngôn ngữ lập trình bậc cao(C#, Java, Python…) lẫn những ngôn ngữ lập trình bậc thấp(Pascal, C…).
Nhiều người nghĩ rằng C++ đang dần bị xóa bỏ nhưng sự thực là nó vẫn đang tồn tại và có những bước phát triển lớn trong một số ứng dụng ảo Gaming, VR, đồ họa máy tính,…
5. C-Sharp (C#)
C-Sharp là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng trong sáng và thuần nhất được phát triển bởi Microsoft vào năm 2000. Ngôn ngữ này có hầu hết các tính chất tốt của mô hình hướng đối tượng giống như ngôn ngữ Java. nó có thể giúp cho người mới bắt học lập trình đầu sử dụng một cách thuận tiện và dễ dàng. Hơn thế nữa, C# còn biết đến với tính bảo mật cao của nó.
Một số đặc điểm nổi bậtC# dễ dàng trong việc tiếp cận với người dùng, giúp họ nhanh chóng làm quen một ngôn ngữ mới.C Sharp được sử dụng để biên dịch trên đa dạng các nền tảng máy tính. Thừa hưởng rất nhiều ưu điểm của các nền tảng như C, C++ hay Java.C# chính là sự lựa chọn hoàn hảo để phát triển ứng dụng web và desktop. Ngôn ngữ này có sức mạnh nổi bật và được sử dụng trong việc phát triển game VR, 2D và 3D,…6. PHP
PHP (Hypertext Preprocessor) là ngôn ngữ đa mục đích. Ngôn ngữ PHP được dùng trong lập trình backend phổ biến nhất. Mã lệnh của PHP có thể được nhúng vào trong trang HTML một cách dễ dàng, nhờ sử dụng cặp thẻ PHP.
Một số ưu điểm của ngôn ngữ PHP:
Sử dụng miễn phí.Cấu trúc đơn giản.Thư viện phong phú, cộng đồng hỗ trợ mạnh mẽ.Sự phong phú của các framework tốt.Dễ dàng bắt đầu để tạo các trang web.Gỡ lỗi hạng nhất với Xdebug.Rất nhiều công cụ tự động để thử nghiệm và triển khai các ứng dụng.Không có sự khan hiếm các công cụ tự động hóa tốt để triển khai và thử nghiệm.Hỗ trợ các mô hình lập trình hướng đối tượng và chức năng.Cơ hội việc làm cực lớn, mức lương khá cao.7. Objective – C
Ojective-C là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng ra đời vào năm 1980, thường được dùng để viết các ứng dụng cho Mac OS X, iOS. Về bản chất, ngôn ngữ này được phát triển từ ngôn ngữ C nên nó hầu như có đầy đủ các tính năng và công dụng của C.
Những đặc điểm nổi bật của nó phải để đến như:Biên dịch nhanh và mềm mại.Tương thích với C và C++: Bạn có thể sử dụng, khai báo tất cả các kiểu dữ liệu của C, C++. Trong thực tế có rất nhiều thư viện framework của Obj-C được viết bằng C, C++.Tích hợp Cocoa: đây là thư viện mạnh mẽ cho các ứng dụng cảm ứng.8. Swift
Ra đời từ năm 2014, Swift vẫn là một ngôn ngữ khá mới mẻ. Swift được sử dụng để phát triển các ứng dụng iOS.
Hiện nay, các thiết bị dựa trên iOS đang ngày càng trở nên phổ biến. iPhone của Apple đã chiếm được thị phần và người sử dụng. Do đó, những người muốn phục vụ, làm việc cho cộng đồng này có thể học lập trình Swift.
Một số ưu điểm của ngôn ngữ này như:Quản lý bộ nhớ tự động ngăn ngừa rò rỉ bộ nhớ.Được hỗ trợ bởi Apple.Code của ngôn ngữ Swift ngắn, gọn và dễ đọc.Khả năng mở rộng tốt hơn cho phép dễ dàng thêm các chức năng cho sản phẩm.Dễ dàng thêm các tính năng mới.Khuyến khích các developer viết code sạch và dễ đọc.Cú pháp giống như tiếng Anh nên nó dễ đọc.Khả năng tương tác với Objective-C.Có thể tích hợp Swift phía máy chủ với bất kỳ công nghệ nào.Làm cho việc chia sẻ code tốt hơn và quá trình phát triển nhanh hơn khi được sử dụng cho cả phát triển frontend và backend.Rất nhanh so với các ngôn ngữ lập trình phổ biến khác, như Objective-C và Python.Ứng dụng được viết ra bởi Swift tương thích và ít gây hao mòn phần cứng hơn Obj-C.
9. GoLang
Go hay còn gọi là Golang là ngôn ngữ mã nguồn mở, do Google thiết kế bởi Rob Pike (UTF-8) và Ken Thompson (Hệ điều hành UNIX) phát hành năm 2012. Nó được phát triển với kỳ vọng sẽ giúp khai thác nền tảng đa lõi của bộ vi xử lý và hoạt động đa nhiệm tốt hơn. Ngoài ra, Go cung cấp hỗ trợ tuyệt vời cho đa luồng.
GoLang có cú pháp giống với C và dĩ nhiên nó là một ngôn ngữ biên dịch (compiled programming language). Vài năm gần đây có một sự phát triển mạnh mẽ nó. Ở Việt Nam, Golang là một trong những ngôn ngữ được tuyển dụng cũng khá nhiều.
Đặc điểm nổi trội của GORất nhanh vì nó được biên dịch thành mã máy.Go hỗ trợ các cấp bậc ngôn ngữ cho “Concurrency”. Concurrency là khả năng xử lí nhiều tác vụ trong cùng 1 lúc.Go đã nhúng Garbage Collector (mặc dù chưa mạnh như của JVM) nhưng các nhà phát triển Go vẫn có thể viết lập trình hệ thống.Được hỗ trợ bởi Google.Là một ngôn ngữ tĩnh(statically-typed) làm cho nó an toàn hơn.Cú pháp sạch hơn giúp dễ học hơn.Thư viện tiêu chuẩn đầy đủ cung cấp một loạt các chức năng sẵn có để làm việc với các kiểu nguyên thủy.Lý tưởng để xây dựng các SPA (ứng dụng một trang).Tài liệu thông minh.Các trường hợp sử dụng chính:Lập trình hệ thống.Serverless Computing.Ứng dụng kinh doanh.Cloud-Native Development.IoT.10. Ruby
Ruby được tạo ra bởi Yukihiro “Matz” Matsumoto từ 24 tháng 2, 1993, Ruby là một ngôn ngữ hướng đối tượng. Mã lệnh của Ruby có thể thực hiện chạy trực tiếp bởi máy tính mà không cần biên soạn thành một tệp thực thi tệp tin .exe trên Windows hay tệp tin binary trên Linux. Ngôn ngữ này có một cú pháp rõ ràng, gần gũi và dễ viết, nó chú trọng vào sự đơn giản và hiệu suất cao.
Mặc dù Ruby không phải là một trong những ngôn ngữ được nổi trội nhất vào thời điểm này nhưng thị trường công việc liên quan đến lập trình viên Ruby hiện ngày càng tăng cao.
Đặc điểm nổi bật của RubyRuby bao gồm các đặc điểm của một ngôn ngữ mạnh mẽ như: năng động (dynamically typed), hướng đối tượng.Ruby on Rails là một framework nổi tiếng của Ruby để tạo ra các ứng dụng web.Ruby được sử dụng bởi các sản phẩm công nghệ nổi tiếng như Twitter, GitHub, Airbnb.Ruby là một trong những ngôn ngữ dễ học nhất.Đây là những chia sẻ về ngôn ngữ lập trình của mình. Cảm ơn các bạn đã xem bài viết. Chúc các bạn một ngày vui vẻ.
